طرح درس علوم سوم ابتدایی درس نور و مشاهده اجسام به منظور آشنایی دانش­آموزان با بازتابش نور تدوین شده است. این طرح درس شامل 9 صفحه ورد قابل ویرایش است و برای پایه سوم دبستان مناسب است. هدف کلی این درس آشنایی دانش­آموزان با بازتابش نور است. اهداف جزئی این درس شامل شناخت بازتابش نور، آشنایی با چگونگی بازتابش نور، آشنایی با انواع بازتاب و آشنایی با اجسامی که از خود نور بازتاب می‌کنند است. در این درس، دانش­آموزان با کمک دوست خود پدیده بازتابش نور را انجام خواهند داد. همچنین، ایجاد انگیزه در دانش­آموزان با تزیین یک آینه و نصب آن در کلاس مورد توجه قرار می‌گیرد. در انتها نیز، با ارزیابی آغازین، دانش­آموزان در مورد درس قبلی و مفهوم نور سوال می‌شوند تا انگیزه و علاقه آن‌ها نسبت به یادگیری بازتابش نور ایجاد شود.

نام درس: نور و مشاهده اجسام بازتابش نور ص54،55
پایه :سوم ابتدایی مدرسه: مدرس:
زمان
هدف کلی:
آشنایی دانش­آموزان با بازتابش نور

اهداف جزئی:
شناختی:
-دانش­آموز با تعریف بازتابش نور آشنا شود.
– دانش­آموز با چگونگی بازتابش نور آشنا شود.
-دانش­آموز با انواع بازتاب آشنا شود.
-دانش­آموز با اجسامي كه ازخود نور بازتاب مي كنند آشنا شود.
مهارتی:
-دانش­آموز با کمک دوست خود پدیده بازتابش نور را انجام دهد.
نگرشی:
-دانش­آموز نسبت به یادگیری بازتابش نور علاقه نشان دهد.

وسایل مورد نیاز:
آینه، چراغ قوه، کتاب درسی، ماژیک یا گچ، تخته،چند تکه کوچک ورق آلومینیوم.

روش تدریس:
ساختن گرایی

ایجاد انگیزه:

برای ایجاد انگیزه می­توان یک آینه را تزیین کرده و در کلاس نصب کرد.
(تزیین برای جلب توجه دانش­آموز به آینه است.)
3

ارزشیابی آغازین:
بچه­ها درس قبلی در مورد چی بود؟ در مورد نور
خب بگین ببینم چی یادگرفتین؟ اگه نور نباشه ما نمی­تونیم ببینیم. آفرین خب امروز میخوایم یه چیز جدید در مورد نور یادبگیریم.موافقید؟ بله.

5
ارائه تدریس:

دانش­آموزان را که از قبل گروه بندی کرده­ام را به حیاط مدرسه می­برم و به هر گروه یک آینه می­دهم و از آن­ها می­خواهم رو به روی یک دیوار قرار بگیرند و آینه را رو به خورشید جوری بگیرند که با نورش روی دیوار بازی کنند. پس از اینکه افراد گروه­ها این کار را انجام دادند به کلاس می­رویم و از آن­ها می­ پرسم که : چه اتفاقی افتاده است؟ پس از اینکه دانش­آموزان در گروه­های خود مشورت کردند، از آن­ها می­خواهم که از هر گروه یک نفر بیاید و یادداشت­های گروه خود را برای بقیه دانش­آموزان بخواند. احتمالا پاسخ دانش­آموزان در این حیطه باشد:
چون آینه را مقابل خورشید گرفتیم توانستیم آن بازی را انجام دهیم.
و من در ادامه می­گویم که: بله درست است نور خورسید به آینه خورد و روی دیوار افتاد.( اگر دانش­آموزان پاسخی نزدیک به بحث ارائه ندادند، معلم با راهنمایی­هایی آن­ها را به بحث نزدیک می­کند.)
به نظر شما چه اسمی می­توانیم برای این پدیده انتخاب کنیم؟
بچه­ها میشه اسم این پدیده رو بذاریم بازتابش نور؟
سپس به دونفراز دانش­آموزان یک تکه کوچک ورق آلومینیوم و یک چراغ قوه می­دهم و از آن­ها می­خواهم که همین کاری که بیرون انجام داده اند این بار با این وسایل داخل کلاس انجام دهند. از بقیه دانش­آموزان می­خواهم به دقت نگاه کنند. پس از اینکه دانش­آموزان با ورق آلومینیوم این کار را انجام دادند از دانش­آموزان می­پرسم که آیا بازتابش نور اتفاق افتاد؟ آیا بازتاب نور از ورقه آلومینیوم مانند بازتاب نور از آینه است؟
پاسخ بچه­ها: بله با ورق آلومینیوم هم بازتاب نور اتفاق افتاد.
آفرین دخترای خوبم. بچه­ها وقتی نور از سطح صاف مثل آینه بازتاب میشه بهش میگن بازتاب منظم و وقتی نور از سطح ناصاف مثل ورق آلومینیوم بازتاب میشه بهش میگن بازتاب نامنظم.

25

ارزشیابی پایانی:

در طول تدریس که دانش­آموزان نتایج بحث گروهی خود را برای هم ارائه می­دادند در واقع ارزشیابی صورت گرفت.(ارزیابی توسط دوستان)
در نهایت از دانش­آموزان می­پرسم که: آیا فکرمیکنی اکنون که درس تمام شده است چیز تازه ای درباره­ی نور و آینه یادگرفته­ای؟(خودارزیابی)
سپس از آنها میخواهم یکی یکی بیان کنند که چه چیزهایی را یادگرفته اند.
5
تعیین تکلیف:
بچه ها جدول صفحه 55را برای جلسه آینه کامل کنید.
در اطراف خود جست و جو کنید و بنویسید که چه وسایل دیگری می­توانند نور را بازتاب بدهند. بهترین کارها امتیاز دارد.
2

بسمه تعالی
کتاب:.علوم
پایه: سوم
موضوع درس : نور و مشاهده اجسام- کاربرد آینه ها
صفحات :
57
مدت جلسه : 45 دقیقه
تاریخ :
تهیه کننده: یاسمن پورنوروز

تعداد دانش آموزان: 20

اهداف کلی
آشنایی دانش آموزان با کابرد انواع آینه ها
هدفهای جزئی
آشنایی دانش آموزان با:
چند نمونه استفاده از آینه تخت
چند نمونه استفاده از آینه برآمده
چند نمونه استفاده از آینه فرو رفته
روشهای تدریس
کار گروهی- پرسش و پاسخ- نمایش- سخنرانی
مواد و وسائل آموزشی
کتاب- آینه های تخت، فرورفته و برآمده- تصاویر
مدل کلاس و گروه آموزشی
چهار گروه پنج نفره- کلاس u شکل

زمان
فعالیتهای قبل از تدریس
( مهارتهای ارتباطی)

سلام و احوال پرسی- حضور و غیاب- بررسی وضعیت جسمی و روحی دانش آموزان- بررسی تکالیف جلسه قبل
دقیقه

ارزشیابی تشخیصی (ورودی)
بر روی سه کارت ویژگی های آینه های تخت، فرورفته و برآمده را نوشته و به صورت داوطلب از یکی دانش آموزان می خواهیم که کارت ویژگی های هر آینه را در ستون مربوط به آن قرار دهد( از قبل جدولی با سه ستون – تخت، برآمده، فرورفته- بر روی تابلو رسم می کنیم)
دقیقه
معرفی درس جدید و
ایجاد انگیزه
بعد از ورود معلم یک آینه در دست می گیرد و شروع به مرتب کردن لباسش می کند
دقیقه
ارائه درس جدید
دانش اموزان گروه بندی شده و نمونه هایی از سه آینه در اختیار گروه ها قرار می دهیم
بعداز مرتب کردن لباس معلم آینه را به دانش آموزان نشان می دهد و می پرسد به نظر شما از این آینه چه استفاده های دیگری می توان می کرد؟
آفرین آینه ها در دنیای ما کاربرد های زیادی دارند حالا با توجه به آینه هایی که دارین نگاه کنین طرح درس علوم سوم ابتدایی درس نور و مشاهده اجسام و بگین از اونا چه استفاده هایی می تونیم بکینم؟ کجا ها از این آینه ها دیدین؟
تصویر چند کاربرد دیگر(به غیر تصاویر کتاب) از آینه ها را بر روی تابلو چسبانده و از دانش اموزان می خواهیم که بیان کنند کدام آینه است
خواندن کتاب توسط دانش آموزان و نشان دادن تصاویر آن به ان ها
دقیقه
جمع بندی و
نتیجه گیری
در انتها از یکی از دانش آموزان می خواهیم که به صورت خلاصه مطالب بیان شده در کلاس را در بگوید.
دقیقه
ارزشیابی تکوینی
و پایانی
ارزشیابی تکوینی: تصویر چند کاربرد دیگر(به غیر تصاویر کتاب) از آینه ها را بر روی تابلو چسبانده و از دانش اموزان می خواهیم که بیان کنند کدام آینه است

ارزشیابی پایانی: برای هر یک از آینه ها دو کاربرد بنویسید؟
تخت:
برآمده:
فرورفته:

دقیقه
تعیین تکلیف
به اطرافتان نگاه کنید و چند مورد از کابرد های انواع آینه ها را بنویسید
با کمک والدین خود سه جسم رنگی و براق انتخاب کنید و بازتاب نور از سطح ان را بر روی دیوار مشاهده کنید چه نتیجه ای می گیرید؟ (فعالیت صفحه57)
خلاقیتی: وسیله ای با یکی از آینه ها بسازید

دقیقه

زمان
مدرس:
مدت جلسه:۴۵ دقیقه
مدرسه: –
پایه:سوم
نام درس: صفحه۵۸،نور و مشاهده‌ی اجسام

۱-آشنایی دانش‌آموز با چگونگی دیدن اجسام
اهداف کلی:

شناختی:۱- دانش‌آموز چند نمونه از مواردی که برای دیدن نیاز است نام ببرد.
۲- دانش‌آموز بتواند توضیح دهد که ما چرا نمی‌توانیم در تاریکی چیزی ببینیم.
۳- دانش‌آموز بتواند علت این‌که ما نمی‌توانیم پشت سر خود را ببینیم شرح دهد.
۴- دانش‌آموز به عظمت خداوند پی ببرد.
اهداف جزئی

مهارتی:۱- دانش‌آموز بتواند با استفاده از آینه و سایر اجسام پشت سر خود را ببیند..
۲-دانش‌آموز بتواندچند وسیله که برای دیدن اجسام از آن‌ها استفاده می‌شود را نام ببرد.
۳- دانش‌آموز بتواند در یک محیط تاریک علت ندیدن را توضیح دهد و راه‌کارهایی برای از بین بردن علت ارائه بدهد.

عاطفی:۱- دانش‌آموز به نحوه‌ و چگونگی دیدن علاقمند شود.
۲- دانش‌آموز به کار گروهی علاقمند شود.

وسایل مورد نیاز: کتاب علوم،تخته،کارت‌های گروه بندی،شمع،کبریت،کارتن،آینه

روش تدریس: ساختن گرایی،پرسش و پاسخ گروهی

۲
ایجاد انگیزه : تاریک کردن کلاس به وسیله‌ی خاموش کردن چراغ و کشیدن پرده‌ها

۵
ارزشیابی تشخیصی: بچه ها بنظرتان ما شب ها بدون چراغ می توانیم اجسام را ببینیم؟
یک نفر در جلوی کلاس می ایستد و معلم از او می پرسد آیا می توان پشت سرت را ببینی و بدون برگردان سرت؟

۲۲

ارائه تدریس: معلم با لبخند و یاددآوری شکرگذاری برای نعمت هایی که خداوند به ما داده است و با یاد او به کلاس واردمی شود و از سلامت جسمی و روحی دانش آموزان اطمینان کسب می کند تا درس جدید را شروع کند . طرح درس علوم سوم ابتدایی درس نور و مشاهده اجسام ابتدا همه ی چراغ های کلاس را خاموش می کند و پرده ها را می کشد تا کاملا تاریک شود سپس معلم از بچه ها می پرسد آیا می توانید راحت همه چیز را ببینید ؟چه می بینید؟ سپس دوباره کلاس را روشن کرده و از آنها می خواهیم مشاهدات خود را بیان کرده و مقایسه کنند.بعد با کارت های گروه بندی کلاس را به چهار تا شش گروه تقسیم کرده و هر دو یا سه گروه یک آزمایش می دهیم:
۱-برای دو گروه با کبریت شمع روشن کرده (معلم به نکات ایمنی توجه کافی داشته باشد.
سپس به بچه ها گفته می شود یک بار بدون کارتون و یک بار با کارتون به آنها نگاه کنند و از مشاهدات خود نتیجه گیری کنند.
۲- دو گروه از وسایلی که می توان خود را در آن دید لیستی تهیه کنند.
۳-به دو گروه نیز آینه می دهیم و از آنها می خواهیم بوسیله ی آن پشت سر خود را مشاهده کنند.
بعد از مدتی که کارگروه ها پیش رفت معلم بالای سر آنها رفته و در مورد نحوه یانجام آزمایش آنها را راهنمایی می کندو در آخرهر گروه نتایج کار خود را ارائه داده و معلم در مورد آنها توضیحات تکمیلی را بیان می کند.
یک شعر در مورد شکر گزاری برای نعمت هایی که خدا به انسان داده تهیه کرده و برای نشاط و شادی در کلاس معلم با بچه ها آن را می خواند.

۳
ارزشیابی تکوینی: پاسخ هایی که معلم در طول ارائه تدریس از دانش آموزان می گیرد ارزشیابی تکوینی خواهند بود.
۵
جمع بندی: برای جمع بندی از دو نفراز دانش آموزان می خواهیم تا هر آنچه که یادگرفتند را تووضیح دهند و خود معلم نواقص را کامل کند.
۶
ارزشیابی پایانی:پاسخ به صورت گروهی
۱-برای دیدن اجسام چه شرایطی لازم است.
۲-اگر نور نبود چه اتفاقی می افتاد.